Een innovatieve arbeidsorganisatie (IAO) streeft naar uitmuntendheid met de inzet van betrokken medewerkers in (zelf-)sturende teams. De teams worden op weg gezet door een visionair Management dat in organisatie-ontwerp, eigen gedrag en attitude maximaal leiderschap deelt.
Organisatie-ontwerp
Structureel gedeeld leiderschap houdt in dat de organisatie plat(ter) wordt. De organisatie wordt getekend rond processen en niet rond afdelingen. Het is bijvoorbeeld de waardenketting die een productiebedrijf vorm geeft. Communicatie- en beslissingslijnen volgen de kernprocessen en zijn zo ontworpen dat de lijnen kort en flexibel zijn.
Een voorbeeld: trapsgewijs geschakelde verantwoordelijkheid (“Tiered Accountability”). Bedrijven organiseren, in functie van de tijdshorizon en de gedelegeerde bevoegdheid over (deel-)processen, gestandaardiseerde trapsgewijs geschakelde overlegstructuren (Tier 1, 2 en 3). Hierdoor worden op de juiste niveaus en binnen het kortst mogelijke tijdsperspectief beslissingen genomen en uitgevoerd.
Leiderschapsgedrag
IAO vraagt minstens een update van de rol van de leider. In klassieke organisaties zien we het beeld van de leider/manager die optreedt als voorloper, inspirator, vormgever, centraal aanspreekpunt en richtsnoer.
In IAO dient zich een nieuw beeld aan:
- de IAO-leider als uitdager, change agent, coach en distributeur van macht (empowering) die uitreikt naar medewerkers en teams. De aanspreekpunten worden decentraal.
- de IAO-leider stuurt andere leiders aan.
- de IAO-leider creëert draagvlak voor verandering; hij deelt zijn leiderschap.
Leiderschap is een team-aangelegenheid, met in de kern ervan de individuele keuze van elke medewerker om mede-eigenaarschap op te nemen. Gedeeld leiderschap houdt in dat de medewerker kiest voor verantwoordelijkheid, doelgerichtheid en impact.
Coachen naar distributief leiderschap
Bij Empowerment wordt het regelvermogen (de bekwaamheid te kunnen beslissen) gekoppeld aan de regelmogelijkheden (de bevoegdheid om te mogen beslissen) en de doelen (“purpose”). De rol van de IAO-leider bestaat uit onder meer:
- het blijven verhelderen van het gemeenschappelijke doel, wat de medewerkers helpt richting aan te houden bij het nemen van beslissingen. Doelstellingen mogen pittig uitdagend zijn.
- het blijven opvolgen (met KPI’s) zonder in micromanagement te vervallen.
- verschillen toelaten en ondersteunen.
- authentiek en moreel leiderschap tonen
De IAO-leider is persoonlijk zichtbaar en geëngageerd. Gedeeld leiderschap kan je niet veinzen. Wanneer het delen van leiderschap niet in lijn zit met de eigen waarden, zal het niet zijn.
Nick Vanhalst
